ورود آمریکا به مرحله اجرایی برجام و ادامه زیاده‌خواهی برخی محافل رسانه‌ای غربی

رسانه‌ها از ورود دولت آمریکا به «مرحله» اجرای توافق هسته‌ای، پس از انقضای مهلت شصت روزه جمهوری خواهان در کنگره این کشور برای رد آن و «مراحل» اجرایی شدن برجام خبر دادند. 

تلویزیون آمریکا با اشاره به اینکه "اوباما روز جمعه با انتصاب استفان مال به عنوان هماهنگ کننده در اجرای توافق هسته‌ای با ایران وارد مرحله اجرای این توافق شد" افزود: "واشنگتن انتظار دارد ایران از این روز تغییرات اساسی در سایت‌های غنی سازی در نطنز تاسیسات زیر زمینی در فردو و راکتور اب سنگین اراک را اغاز کند". بر اساس این گزارش "پیروی ایران از تمامی شروط در توافق به تحریم‌های سازمان ملل پایان خواهد داد با این حال بخشی از انها شامل تحریم تسلیحاتی برای پنج سال باقی خواهد ماند ممنوعیت فناوری موشک بالستیک هشت سال و ممنوعیت انتقال هرگونه محصولات هسته ای غیر مجاز به ایران ده سال ادامه خواهد داشت". 

بی بی سی فارسی نیز درباره مراحل اجرایی شدن این توافق بویژه مراحل اجرایی شدن لغو تحریم‌ها نوشت: دقیقا یک ماه از حالا نود روز از روزی که توافق هسته ای در شورای امنیت رسمیت پیدا کرد آن روزی است که به آن در واقع آغاز روند اجرایی شدن تعهدات هست در همان روز رسما دولت آمریکا یک سری تحریم‌ها را لغو می کند ولی اجرا نمی شود این تعلیق تا زمانی که آژانس بین المللی رسما بگوید که ایران هم آن قدم هایی راکه باید بردارد را برداشته نمی توانند با قاطعیت بگویند (ادامه میابد)... همچنین منتظر خواهند بود برای نیمه ماه دسامبر که آژانس بین المللی در مورد گذشته و تاریخچه فعالیت های هسته ای ایران اظهار نظر بکند.   

 

تحلیلی درباره سفر پادشاه عربستان به آمریکا

مقدمه:

پادشاه عربستان در حالی به آمریکا سفر کرده است که در سال‌های اخیر، تردید و گاهی تنش بر مناسبات راهبردی واشنگتن و ریاض سایه انداخته است. تردید و تنش بر مناسبات راهبردی دو کشور تا جایی پیش رفت که ملک سلمان در بهار امسال با رد دعوت باراک اوباما به منظور شرکت در اجلاس کمپ دیوید، باعث رنجش خاطر رئیس جمهور امریکا شد.

تحلیل‌گران می‌گویند ملک سلمان با تردیدهای قاطع به واشنگتن سفر کرد، تردیدهایی که برطرف کردن آنها کار آسانی نخواهد بود. آنها خاطرنشان می‌کنند پادشاه عربستان سعودی که در ماه ژانویه بر این سمت جدید تکیه زد، نارضایتی خود را از دولت اوباما ... اعلام کرده است و او این نارضایتی را در نشست کشورهای عربی در حالی که اوباما در ماه مه در حال برگزاری نشست کمپ دیوید بود، ابراز کرد.[1]

ناکامی‌های گذشته آمریکا در منطقه، سبب شده که کاخ سفید  برای دنبال کردن راهبرد گذشته خود ـ یعنی سیطره بر منطقه و حفظ منافع حیاتی خود در آن ـ تاکتیک‌های خود را عوض کند. ولی مقامات عربستان این تغییر تاکتیک را تغییر راهبرد آمریکا تصور کرده، و تردید‌ها در ریاض نسبت به واشنگتن (متحد استراتژیک خود) افزایش یافت.

هرچند گاهی کاخ سفید از این سوء‌برداشت برای تشدید فشار بر ریاض وگرفتن امتیازات سیاسی و اقتصادی از مقامات سعودی بهره‌برداری می‌کرد، ولی غالباً با حمایت‌های سیاسی و نظامی خود از ریاض سعی می‌کرد این سوء برداشت بر طرف شود.

متقابلاً تردید‌ها و تنش‌ها بین دو طرف در حالی ادامه داشت که همه مطالبات، خواسته‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌های عربستان در منطقه ـ از جمله در سوریه، عراق و یمن و در زمینه برنامه هسته‌ای ایران ـ با ناکامی روبرو شده، بنابراین نیاز به حمایت آمریکا بیشتر در ریاض احساس می‌شود.

این موضوعات در نهایت سبب شده دو طرف تلاش کنند تردید‌ها و تنش‌ها در مناسبات را به حداقل برسانند. بنابراین می‌تواند سفر پادشاه عربستان به آمریکا را مقدمه‌ای برای رفع تردید‌ها و تنش‌ها در مناسبات دو کشور ارزیابی گردد.

در این نوشته، سعی می‌شود ضمن بررسی علل و عوامل افزایش تنش در مناسبات دو کشور، ضرورت‌های تقویت اتحاد استراتژیک بین دو کشور  بررسی گردد.

درخواست جالب گزارشگران بدون مرز از اوباما درباره مسائل حقوق بشری عربستان

1- سازمان گزارشگران بدون مرز از باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا درخواست کرد به ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی که  جمعه با وی دیدار کرد، ‌تعهداتش را در خصوص رعایت آزادی اطلاع رسانی و حقوق بشر گوشزد کند. 

اما ویژگی جالب این درخواست این است که در آن تنها به مسائلی مانند نقض آزادی بیان و اطلاع رسانی،  زندانی کردن روزنامه نگاران و ناراضیان و مدافعان حقوق بشر در عربستان توجه شده و در آن اشاره ای به حملات پی در پی جنگنده‌های نظامی سعودی به غیر نظامیان- زنان، کودکان، سالخوردگان و ... - و مراکز غیرنظامی - مانند مناطق مسکونی، بیمارستان‌ها، مدارس، تاسیسات زیر بنایی و ... - و محاصره زمینی و دریایی مردم این کشور و جلوگیری از دسترسی آنها به غذا، آب، دارو و ... نمی‌شود.  

به گزارش خبرگزاری فرانسه 1394/06/13 کریستوف دلوار  Christophe Deloire  دبیر کل سازمان گزارشگران بدون مرز در نامه سرگشاده ای که در آستانه دیدار اوباما و ملک سلمان منتشر شد از رئیس جمهوری آمریکا خواست تا جایگاه مهمی را در گفتگوها به عملکرد غم انگیز عربستان در زمینه حقوق بشر  به ویژه در زمینه «آزادی اطلاع رسانی» اختصاص دهد.

بر اساس این گزارش عربستان سعودی در میان 180 کشور در طبقه بندی جهانی «آزادی بیان» که گزارشگران بدون مرز سال 2015 منتشر کرد، ‌جایگاه صد و شصت و چهارم را به خود اختصاص داده است.

این سازمان تصریح کرد: «مقامات سعودی اکنون مسئول زندانی کردن هشت روزنامه نگار شامل یک روزنامه نگار حرفه ای و هفت شهروند روزنامه نگار هستند.»  سازمان گزارشگران بدون مرز با اشاره به موارد دیگر ناراضیانی که به عقیده این سازمان به ناحق زندانی شده اند افزود: «حقوق کیفری عربستان مبتنی بر تفاسیر افراطی مقامات عربستان از قوانین اسلامی است.» 

شروط قراردادهای اقتصادی، فاز جدید مناقشه دیپلماتیک غرب با ایران

مقدمه:

تهران در چند ماه اخیر ـ پس از توافق در زمینه برجام ـ میزبان مقامات بلندپایه مختلف کشور‌های غربی بوده است. هدف از این سفرها عمدتاً بر همکاری اقتصادی با ایران متمرکز بوده است.

تمایل غرب به سرمایه‌گذاری در ایران در شرایط کنونی ریشه در چند عامل دارد:

الف) بازار بکر ایران و سود سرشار سرمایه‌گذاری در آن

ب) هدف گرفتن «توسعه اقتصادی مستقل» در ایران

ج) تغییر «ذائقه اقتصادی ـ فرهنگی» مردم ایران

با این مقدمه، تهران نمی‌تواند و نباید چوب حراج به دلار‌های نفتی خود بزند و بازار بکر خود را در اختیار کشور‌های غربی قرار دهد، بدون اینکه پیامد‌های منفی آنرا کاملاً ارزیابی و کنترل کند و منافع آن را برای پیشرفت و توسعه «مستقل» و «بلندمدت» کشور تبیین نماید و در نهایت ملاحظات و سیاست‌هایی را در تنظیم  قرارداد‌ها با طرف‌های خارجی رعایت کند. 

همین موضوع سبب شده است که مقامات سیاسی و اقتصادی ایران برای سرمایه گذاران خارجی شروطی را در نظر بگیرند.

ظاهراً شرایط ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی به مذاق محافل اقتصادی و سیاسی غربی خوش نیامده و با واکنش محافل رسانه‌ای بیگانه روبرو شده است.

در این نوشتار ضمن تحلیل انگیزه‌های غرب از گسترش و مناسبات با ایران، شروط تهران برای سرمایه‌گذاری خارجی و واکنش‌های محافل غربی به آن بررسی می‌گردد.    

بررسی چرایی افزایش اختلافات میان صهیونیست‌ها بر سر برجام

مقدمه:

          در سال‌های گذشته غالباً یک صدا - آن‌هم صدای مخالف- در زمینه برنامه هسته‌ای ایران و توافق هسته‌ای، از طرف صهیونیست‌ها - چه در اراضی اشغالی و چه در اروپا و آمریکا- شنیده ‌شده است. این صدا در برهه‌ای «حمایت از اقدام نظامی» بود، در برهه‌ای دیگر شامل: «حمایت از تشدید یا حفظ تحریم‌ها» و «مخالفت با توافق هسته‌ای» و ...   

          البته این صدا همواره یک گام قبل از مطالبه کشور‌های غربی در زمینه مذاکرات هسته‌ای بوده است. یعنی زمانی که کشور‌های غربی از مذاکره حمایت می‌کردند، صهیونیست‌ها از اقدام نظامی، زمانی که غرب از کاهش تحریم‌ها حمایت می‌کردند صهیونیست‌ها از تشدید تحریم‌ها، زمانی که غرب از توقف تحریم‌ها حمایت می‌کردند، صهیونیست‌ها از حفظ تحریم‌ها و وقتی که غرب از توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند، صهیونیست‌ها از عدم توافق یا اصلاح توافق حمایت می‌کردند. 

          نباید از این اصل غافل شد که اساساً صدای مخالف صهیونیست‌ها در برهه‌های گوناگون از منظر دیپلماتیک یک اهرم سیاسی برای تقویت قدرت چانه‌زنی مذاکره کنندگان غربی بوده است. چرا که «چندصدایی ابزاری است برای تقویت قدرت چانه‌زنی در مذاکرات دیپلماتیک».  

          اما مرحله پایانی آشکار شدن نتیجه توافق هسته‌ای در کنگره آمریکا و افزایش گمانه‌زنی درباره موافقت اوباما در تصویب آن، شاهد شکل‌گیری یا اعلام نظر سازمان‌های صهیونیستی جدید در آمریکا در حمایت از برجام هستیم. این همراهی بی‌سابقه هم باید دیده شود و هم دلایل آن تحلیل و ارزیابی گردد. چیزی که هدف این نوشتار است.

بحران زباله در لبنان و تغییر دیپلماسی رسانه‌ای غرب

چکیده:

چند روزی است که مردم لبنان در اعتراض به وضعیت جمع‌آوری زباله در بیروت دست به اعتراض زده‌اند. با توجه به حساسیت این کشور برای کشور‌های غربی و متحدین منطقه‌ای آنها، در گذشته اگر رویدادی مشابه این رویداد در این کشور رخ می‌داد هم بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بیگانه داشت، در حدی که اخبار آن در صدر خبر‌های رسانه‌های بیگانه قرار می‌گرفت و هم سعی می‌شد حزب‌الله لبنان و به تبع آن ایران به عنوان ریشه بحران معرفی شود. اما در بحران زباله در لبنان ـ دست کم تاکنون ـ شاهد انعکاس محدود این رویداد، رویکرد آرام‌بخش این رسانه‌ها و نکشیدن پای مقاومت و ایران به این موضوع هستیم.

در ادامه ضمن بررسی رویکرد رسانه‌های بیگانه به این بحران، تحلیلی درباره عوامل و ریشه‌های آن ارائه می‌گردد.

ادعای مقامات آمریکایی درباره "تعهدی نداشتن ایران به بشار اسد" / چرا؟

مقامات دولت آمریکا ادعا می‌کنند "نظام ایران تعهدی به بشار اسد ندارد".      
به نوشته دیروز روزنامه الرای چاپ کویت در اینترنت، ‌مقامات آمریکائی  پیش بینی کردند باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا بلافاصله بعد از تصویب توافق هسته ای ایران در کنگره‌،‌ در صدد حل بحران سوریه برخواهد آمد. ظاهرا این ادعا به گفتگو‌ها بین طرفداران و مخالفان توافق هسته‌ای در آمریکا ارتباط دارد. مخالفان برجام معتقدند رفع تحریم‌ها، در نتیجه توافق هسته‌ای، دست ایران را در حمایت از متحدین منطقه‌ایش از جمله سوریه بازتر می‌کند، اما باراک اوباما با ادعای اینکه "نظام ایران تعهدی به بشار اسد ندارد" وانمود می‌کند توافق هسته‌ای به دست یافتن آمریکا به اهدافش در سوریه کمک می‌کند. 
به همین علت روزنامه الرای به نقل از این مقامات خاطر نشان کردند: "تصویب توافق هسته ای می تواند به حل سایر پرونده ها و در راس آنها، ‌پرونده سوریه منجر شود".
این مقامات که خواستند نامشان فاش نشود تاکید کردند ایران آماده اجرای سناریوی بدون بشار اسد است ولی قبل از ورود به این گونه مذاکرات (سناریوی بدون اسد) ظاهرا منتظر است تا از اجرائی شدن توافق هسته ای مطمئن شود تا بعد، ‌وارد این مذاکرات شود. این مقامات با قاطعیت گفتند نظام ایران،‌ پایبند به اسد نیست و تنها تلاش می کند  قیمت کنار گذاشتن اسد را بالا ببرد.
این ادعا می‌تواند یک هدف دیگر نیز داشته باشد که عبارت است: "ترویج بی اعتمادی بین مقامات ایران و سوریه در شرایط حساس کنونی است". ادعای "تعهدی نداشتن ایران به بشار اسد" در حالی مطرح می‌شود که همزمان با پیشروی‌های ارتش سوریه، تلاش‌های دیپلماتیک و میانجیگری‌های ایران و روسیه و/ بر اساس برخی گزارش‌ها/ ترکیه بین طرف‌های درگیر در بحران افرایش یافته است. بنابراین طبیعی است این گمانه تقویت شود که آمریکا و متحدین غربی و منطقه‌ای اش از مطالبه خود در زمینه برکناری بشار اسد دست برداشته‌اند. ظاهرا مقامات آمریکا و غربی قصد ندارد لااقل در شرایط کنونی این گمانه تقویت شود.
به همین علت/ به گفته الرای/ این مقامات آمریکایی در ادامه افزودند: "به عقیده آنها تنها مانعی که در برابر رسیدن به حل بحران سوریه قرار دارد باقی ماندن اسد در قدرت در دراز مدت و یا کوتاه مدت است". بنا به گفته این مقامات،‌ "تنها راه باقی ماندن اسد این است که او تنها در دوره انتقال قدرت باقی بماند ولی اختیارات قابل ملاحظه ای نداشته باشد تا عملیات ایجاد قدرت (حکومت) جایگزین صورت گیرد و این قدرت (حکومت)  متشکل از افراد وابسته به نظام و مخالفان خواهد بود به نحوی که بتواند بعد از کنار گرفتن اسد از قدرت، کشور را بلافاصله اداره کند."
در سایه کشمکش میان تیم دموکرات اوباما با مخالفان جمهوریخواه،‌ این بحث در محافل وابسته به اوباما شدت یافته است که  حل سیاسی بحران سوریه امکان پذیرشده است.
الرای نوشت اظهارات مقامات آمریکائی در خصوص کورسوی حل بحران سوریه در حالی مطرح می شود که محافل آمریکائی با اطمینان می گویند برنامه های آموزشی و تسلیحاتی آمریکا برای شورشیان میانه روی سوریه با شکست مواجه شده است.
همزمان با ادعای مقامات آمریکایی درباره "تعهدی نداشتن ایران به بشار اسد" روزنامه گاردین بر ادامه حمایت های ایران و روسیه از بشار اسد رئیس جمهور سوریه تاکید کرد. به گزارش دیروز شبکه تلویزیونی الجزیره، روزنامه گاردین انگلیس بشار اسد همچنان به حمایت ها از نظام خود در شرایط کنونی امیدوار است. این روزنامه تاکید کرد: اظهارات اخیر بشار اسد نشان داد ایران و روسیه به عنوان صمیمی ترین دوستان وی همچنان با قدرت از نظام سوریه حمایت می کنند.
الحیات در مقاله ای موضع ایران و روسیه را در قبال ماندن شخص بشار  اسد در قدرت بررسی کرد. 
همزمان پایگاه اینترنتی روزنامه الحیات با اشاره به اینکه "تهران با تشکیل هیات دولت انتقالی مخالف و با دولت مشترک زیر نظر اسد موافق است" افزود: "ایران بطور اصولی ایجاد  هر نوع خدشه درباره شخص اسد را نمی پذیرد زیرا ماهیت معادلات داخلی سوریه را می شناسد که خانواده اسد سوپاپ اطمینان نظام است. در نتیجه هر نوع تغییر در این معادله بطور کامل به یک فاجعه سیاسی برای قدرت منطقه ای ایران منتهی می شود."


---------------------------------
پردازش و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی