جمهوری اسلامی ایران تا کنون به بیشتر تعهدات هستهای خود بر اساس برجام عمل کرده است و نوبت به پنج به علاوه یک و آمریکا است که به تعهدات خود در زمینه تعلیق تحریمها عمل کند. در این شرایط شاهد تنش آفرینی آمریکا در برابر ایران هستیم. به نظر میرسد هدف از این تنش آفرینی ها کنترل پیامدهای تعلیق تحریمهای غرب بر ضد ایران است.
مقامات آمریکایی چند روز قبل ادعا کردند یک کشتی ایرانی چندین موشک را نزدیک سه ناو جنگی غربی از جمله ناو هواپیمابر «یو اس اس هری اس ترومن» در تنگه راهبردی هرمز شلیک کرده است.
در واکنش به این ادعا سردار رمضان شریف سخنگوی سپاه، این اقدام آمریکا را جعل حادثه در چارچوب یک «عملیات روانی» دانست و گفت: «نیروی دریایی سپاه در هفته گذشته زمانی که آمریکایی ها مدعی هستند یک موشک یا راکت در منطقه تنگه هرمز شلیک شده، هیچ مانوری نداشته است».
«وال استریت ژورنال» نیز روز چهارشنبه گزارش داد که آمریکا در حال آماده کردن تحریم های تازه علیه شرکت ها و افرادی در ایران، هنگ کنگ و امارات عربی متحده به علت ارتباط ادعایی با برنامه موشکهای بالستیک تهران است.
این خبر روز پنج شنبه با واکنش و انتقاد حسن روحانی رئیس جمهور ایران روبرو شد. روحانی با ارسال نامهای برای وزیر دفاع خود، اعلام کرد: "در صورتی که افراد و شرکت هایی به «فهرست تحریم های ظالمانه قبلی» افزوده شوند، «لازم است که تولید موشک های مختلف مورد نیاز نیروهای مسلح با جدیت و سرعت بیشتری ادامه یابد»".
لازم به یادآوری است چنین اقدامی از سوی وزارت خزانه داری آمریکا می تواند یک مانع بزرگ بر سر راه اجرای موافقتنامه هسته ای ایجاد کند چه برسد به این که این توافق اصلا دوام بیاورد. زیرا مقام معظم رهبری با وجود حمایت صریح از موافقتنامه هسته ای هشدار داده است که تحریم های جدید، به هر بهانه ای، به معنای نقض توافق خواهد بود.
در ظاهر این تحرکات دیپلماتیک، تعهد غرب به تعلیق تحریمها و برنامههای دفاعی و موشکی ایران را هدف قرار داده است.
به همین علت خبرگزاری فرانسه یادآور میشود که "در پنج ماهی که از زمان دستیابی به توافق هسته ای می گذرد، مقامات آمریکایی می گویند ایران دو آزمایش موشکی بالستیک انجام داده است که رسانه های دولتی این کشور یازدهم ماه اکتبر یکی از این آزمایش ها را گزارش کردند." این گزارش همچنین با اشاره به اینکه "ایران همچنین به تازگی فیلمی از یک انبار موشکی زیرزمینی از تلویزیون پخش کرد"افزود: "یک کمیته سازمان ملل پیشتر اعلام کرده بود این آزمایش های موشکی ناقض قطعنامه های قبلی سازمان ملل به منظور جلوگیری از ساخت موشک های قادر به حمل کلاهک هسته ای توسط ایران بوده است."
با این حال به نظر میرسد: هدف این تحرکات مهار کردن برخی پیامدهای تعلیق تحریمها برای ایران باشد، پیامدهایی مانند:
1- افزایش امید مردم ایران به بهبود وضع اقتصادی پس از اعلام خبر آغاز لغو تحریمها
2- افزایش جسارت دیپلماتیک ایران در منطقه و جهان
3- تشدید عصبانیت رژیم صهیونیستی و تندرو ها در آمریکا و افزایش کارشکنی آنها
4- سرخوردگی متحدان منطقهای آمریکا در منطقه
شاید به همین علت نیز بلافاصله پس از واکنش رئیس جمهور ایران به طرح تحریمهای جدید آمریکا، شاهد انتشار گزارشهایی در زمینه به تعویق افتادن اجرای تحریمهای جدید آمریکا هستیم.
در این راستا وال استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کرد، کاخ سفید در پی تشدید تنش ها بر سر توافق هسته ای اخیر، برنامه خود را برای تحمیل تحریم های جدید مالی علیه ایران که به علت فعالیت های موشکی این کشور طراحی شده بود، به تعویق انداخت.
این مقامات همچنین افزودند دولت اوباما همچنان خود را به مقابله با برنامه موشکی ایران متعهد می داند و تحریم های وزارت خزانه داری روی میز باقی می ماند. آنها افزودند، اعمال چنین مجازات هایی طبق توافق تاریخی هسته ای که ژوئیه گذشته حاصل شد ، قانونی است.
مقامات آمریکایی تاریخ مشخصی برای اعمال تحریم های جدید ارائه نکردند. این یعنی کاخ سفید سعی دارد از بر افراشتن شمشیر تحریمها بر سر ایران به عنوان اهرم فشاری دائمی استفاده کند.
در پایان شایان ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در آستانه انتخابات حساس مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری قرار دارد و رقابتهای انتخاباتی بهترین فرصت برای آمریکایی ها جهت تنش آفرینی بین گروههای سیاسی در ایران است. نباید این مطلب رو نادیده گرفت که یکی از مهمترین پیامدهای تحریمهای آمریکایی افزایش انتقاد منتقدان برجام از دولت و متقابلا واکنش دولت به آنها است، چیزی که در آستانه رقابتهای انتخاباتی پیامدی جز تشدید تنشهای سیاسی داخلی و دو قطبی شدن فضای انتخاباتی بدنبال ندارد.