القاعده در یمن نقش داعش در سوریه را ایفاء می‌کند/ 1395/01/30

خبرگزاری رویترز هفته گذشته با اشاره به «اقدام سازمان القاعده به تشکیل اداره دولتی کوچک در یمن» خبرداد: "مهمترین عامل بروز این پدیده «اگر چه مورد نظر آن نبوده»، دخالت نظامی به ریاست عربستان سعودی در یمن بوده است". این خبرگزاری همچنین افزود: "این حمله که آمریکا از آن حمایت می‌کند کمک کرده است سازمان القاعده در جزیره العرب از زمان ظهور آن برای اولین بار در 20 سال گذشته، قویتر از هر زمان دیگری باشد." 

  ظاهرا این خبرگزاری قصد دارد وانمود ‌کند آمریکا و عربستان در تقویت القاعده در یمن نقشی از پیش تعیین شده نداشته بلکه پیامد طبیعی و ناخواسته جنگ در این کشور تقویت این سازمان تروریستی بوده است، این در حالی است که القاعده در یمن، برای غرب و عربستان، نقش داعش را در سوریه ایفاء می‌کند. 

در سوریه پس از آغاز اعتراضات در برخی شهر‌ها برضد دولت بشار اسد، کشور‌های غربی و متحدان منطقه‌ای سعی کردند با دامن زدن به اعتراض‌ها و تسلیح نظامی آنها بحران آفرینی کنند. بویژه اینکه پیش از آن نقش آفرینی ترکیه و فرانسه برای مصالحه بین دمشق و تل‌آویو با شکست روبرو شده بود و ظاهراً اعتراض‌ها در سوریه زمینه را فراهم کرد که کشور‌های غربی به همراه متحدان منطقه‌ای خود فرصت را غنیمت شمارند و از بشار اسد به خاطر پشت نکردن به مقاومت و اجتناب از پیوستن به جبهه سازش صهیونیستی انتقام بگیرند و این کشور خط مقدم جبهه مقاومت اسلامی را تضعیف کنند. 

ولی خیلی زود آشکار شد که شورشیان سوری از ظرفیت‌های لازم برای ایستادگی در برابر ارتش سوریه و جبهه مقاومت اسلامی برخوردار نیستند، بنابراین با گسیل و تجهیز تروریست‌ها از اقصی نقاط جهان به سوریه سعی کردند جبهه‌های متعددی را در برابر ارتش سوریه ایجاد کنند، تا از تمرکز ارتش سوریه برای مهار  شورشیان جلوگیری کنند. 

القاعده در یمن دقیقاً همین کارکرد مکمل را برای ماشین جنگی عربستان و آمریکا داشت؛ یعنی کمک به نظامیان ناتوان سعودی از طریق ایجاد جبهه‌های جدید نظامی در برابر جنبش انصارالله و مقاومت مردمی یمن.  

به همین دلیل اگر کشورهای غربی و متحدان نقشی در سازماندهی و تجهیز القاعده در یمن نداشتند، قطعا حضور آنها در این کشور را به سود خود دیده و در قبال آن یا سکوت اختیار کرده‌اند یا زمینه را برای تقویت آن فراهم ساخته‌اند.  

از جمله اسنادی که درباره سکوت و نقش‌آفرینی آمریکا و متحدان در قبال تقویت یا سازماندهی تروریست‌ها در منطقه مطرح شده است، گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) است که پیش از این تحت عنوان «سری» طبقه‌بندی شده بود و به تاریخ 12 آگوست 2012 (21 مرداد 1391) بازمی‌گردد، در نیمه‌های مرداد ماه 1394 به طور گسترده‌ای بین سازمان‌های دولتی از جمله فرماندهی مرکزی آمریکا، سازمان سیا، اف‌بی‌آی، وزارت امنیت داخلی، وزارت خارجه و دیگر نهادها توزیع شده است. این سند نشان می‌دهد سازمان اطلاعات آمریکا اوایل سال 2012 ظهور داعش در عراق را پیش‌بینی کرده اما به جای آنکه به‌عنوان یک تهدید منظور شود، در این گزارش این گروه تروریستی به‌عنوان یک «دارایی راهبردی» برای آمریکا متصور شده است.

وقتی داعش به عنوان دارایی راهبردی آمریکا شناخته می‌شود طبیعی است به صورت مستقیم و غیرمستقیم هم از آن حمایت شود.  

«مایکل فلین» مدیر سابق آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا مرداد 1394 در مصاحبه با شبکه الجزیره نه فقط تلاش نمی‌کند این گزارش را زیر سوال ببرد، بلکه درستی آن را تائید کرده و می‌گوید بی‌توجهی به قدرت گرفتن گروه‌های افراط‌گرا در سوریه، یک «تصمیم ارادی» از سوی دولت آمریکا بود. فلین همچنین تصریح می‌کند که اهمیت این سند و تبعات آن را به مقامات ارشد خود گوشزد کرده، اما آن‌ها به عمد آن را نادیده گرفته‌اند.

او در این مورد گفته است که بی‌توجهی به این سند، «یک تصمیم از روی اراده بود... این تصمیمی از روی اراده برای انجام آن چیزی بود که آن‌ها دارند انجام می‌دهند».

مطابق این اسناد «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا از اکتبر سال 2011 تا اوایل سپتامبر 2012 از ارسال سلاح از بنغازی به معارضان سوریه اطلاع داشته و علی‌رغم تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه سوریه اقدامی برای متوقف کردن آن انجام نداده است.

وزارت دفاع آمریکا در یکی از این اسناد به صراحت به سابقه تروریستی معارضان سوریه اشاره می‌کند.

اما این اولین بار نیست که در میان گفته‌های شخصیت‌های آمریکایی سرنخ‌هایی از نقش واشنگتن و متحدان آن در شکل‌گیری داعش مشخص می‌شود. پیش از این، «وسلی کلارک» فرمانده اسبق فرماندهی کل نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) طی اظهاراتی مشابه، هدف از شکل‌گیری داعش را مقابله با حزب‌الله  لبنان و محور ضداسرائیلی دانسته بود. وی اسفند ماه سال گذشته به سی‌ان‌ان درباره حمایت متحدان آمریکا از داعش نیز گفته بود: «ببینید، داعش با منابع مالی دوستان و متحدان ما شکل گرفت.» کلارک افزود: «چراکه وقتی شما کسانی را می‌خواهید که باید تا پای مرگ با حزب‌الله بجنگند، نمی‌توانید اطلاعیه بدهید و بگویید بیائید در جنگ ثبت نام کنید، چون می‌خواهیم جهان را به مکانی بهتر تبدیل کنیم، بلکه شما می‌روید دنبال آدم‌های متعصب، می‌روید دنبال بنیادگراهای مذهبی، چون آن‌ها هستند که حاضرند با حزب‌الله مبارزه کنند.» 

با توجه به این اسناد چه دلیلی وجود دارد که آمریکا و متحدانش مخالف تقویت القاعده در یمن باشند، مگر نه اینکه انصارالله در یمن نیز جنبشی است شبیه جنش حزب‌الله لبنان. 

بنا به گزارش رویترز اگر داعش، شهر رقه سوریه را مرکز حکومت خود قرار داده است، القاعده شهر ساحلی المکلا در جنوب شرق یمن را که نیم میلیون نفر جمعیت دارد به عنوان مرکز حکومت خود انتخاب کرده است. 

روزنامه واشنگتن پست نیز هفته گذشته نوشت: حمایت آمریکا از عربستان سعودی و سکوت در برابر جنایت‌هایش در جنگ یمن، علاوه بر بروز بحران انسانی در این کشور به قدرت گرفتن شاخه یمنی القاعده در نتیجه خلاء امنیتی منجر شده است. این روزنامه همچنین ادعا کرد: آمریکا مدت‌های طولانی این گروه تروریستی را در عملیات‌های مقابله با تروریسم خود هدف قرار می‌داد... در شرایطی که حملات عربستان سعودی حوثی‌ها ـ جناحی که اتحاد نزدیکی با ایران دارد ـ را از برخی مناطق در جنوب یمن خارج کرده است، شاخه یمنی القاعده و متحدان قبیله‌ای‌اش خلاء امنیتی را پر کرده است. 

یک مقام نظامی محلی در یمن اعلام کرد نیروهای مورد حمایت ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی با پشتیبانی بالگردهای آپاچی پس از درگیری صبح روز جمعه، کنترل شهر الحوطه را از دست القاعده خارج کردند.

بر اساس گزارش، یک مقام محلی دیگر اعلام کرد ساعاتی بعد، یک خودروی بمب گذاری شده در مقابل ساختمان وزارت امور خارجه در شهر عدن در جنوب یمن منفجر شد که تلفاتی به بار نیاورد.

بازپس‌گیری الحوطه، مرکز منطقه‌ای استان جنوبی لحج که از تابستان گذشته در کنترل افراط گرایان بود، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دولت (مستعفی و فراری) یمن علیه نیروهای القاعده است که از بیش از یک سال جنگ در این کشور برای تصرف اراضی، بهره‌برداری کرده‌اند.

مقام نظامی در گفتگو با رویترز اعلام کرد نیروهای دولتی سپیده دم حمله خود را آغاز کردند و پس از چندین ساعت حملات هوایی و نبرد سنگین، به موفقیت دست یافتند.

وی گفت: «عملیات کنترل الحوطه، تکمیل و این (شهر) از عناصر افراط گرا و القاعده، پاکسازی شده است». این مقام افزود چندین نفر در دو طرف کشته و زخمی و 48 افراط گرا دستگیر شدند.

در بحبوحه هرج و مرج امنیتی در یمن، «القاعده در شبه جزیره عربستان» شهر بندری المکلا را تصرف کرد و حوزه کنترل و نفوذ خود را حدود 600 کیلومتر در امتداد سواحل جنوبی یمن به سوی پایگاه دولت (مستعفی و فراری) در عدن، گسترش داد.

نیروهای وفادار به عبدربه منصور هادی رئیس جمهور (مستعفی و فراری) یمن بارها هدف حمله القاعده و داعش قرار گرفته اند.

تا زمان حمله به الحوطه، القاعده در شبه جزیره عربستان سعودی به رغم تشدید حملات پهپادی و حملات هوایی آمریکا به پایگاه‌های این گروه، متحمل زیان‌های ارضی چندانی نشده است.

در بیانیه‌ای که اخیراً سفارت عربستان سعودی در واشنگتن منتشر کرد برخی مسئولان سعودی ادعا کردند حملات آنها «تروریست‌ها» را از پایگاهی امن در یمن محروم ساخته است. این در حالی است که یک مسئول آمریکایی به رویترز گفته است: "القاعده در جزیره العرب همچنان یکی از «قویترین شاخه‌های» القاعده است".  

روز یکشنبه دهم آوریل آتش‌بس موقت بین دولت (مستعفی و فراری) یمن که مورد حمایت عربستان سعودی قرار دارد و جنبش انصارالله  برقرار شد. 

با وجود هزاران حمله هوایی در یک سال گذشته، عربستان و متحدان خلیج (فارس)ی‌اش در بیرون راندن حوثی‌ها از پایتخت شکست خوردند.